تمدن‌سازی، تحولِ باطنی جمعی است که از تفکر آغاز می‌شود یعنی درک معانی و مفاهیمی که بر پایه آن اجمالاً معلوم می‌شود به چه سمتی باید حرکت کرد. در واقع اشتراکاتی در اذهان و قلوب مردمان وجود دارد که بر مبنای آن دنیایشان را می‌سازند. آن هم نه از روی کتاب و نقشه‌ای کاملاً مشخص و آماده زیرا تمدن، مونتاژکردنی نیست. تمدن سازی فرمول ندارد! نباید تصور کرد کسی می‌تواند فرمول ساخت تمدن اسلامی را کشف و رونمایی کند تا

نیکولو ماکیاولی فیلسوف سیاسی ایتالیایی که در قرن شانزدهم میلادی زندگی می‌کرد، برای نظریات جریان‌ساز خود در حوزه قدرت و حکومتداری شهرت دارد. او در کنار نهضت اصلاح دینی یکی از نظریه‌پردازانی است که زمینه نهادینه شدن سکولاریسم را فراهم آورد. (برای مطالعه بیشتر در باره تأثیر نهضت اصلاح دینی در سکولاریسم به اینجا مراجعه کنید)   ماکیاولی و شهریار اثر او “شهریار” یکی از مهم‌ترین متون در زمینه سیاست مدرن است. در قرن هجدهم و همزمان با ترجمۀ کتاب

نهضت اصلاح دینی یکی از زمینه‌های موثر برای سکولاریسم بود چراکه در این دوره تغییر‌ بنیادین الهیات مسیحی به گونه‌ای رقم خورد که از گستره دین کاسته و رشد و شکوفایی سکولاریسم فزونی یافت. (برای مطالعه بیشتر می‌توان به کتاب‌هایی مثل «ظهور و سقوط سکولاریسم» مراجعه کرد)  اصلاح دینی، به جنبشهایی برای تصحیح جنبه‌هایی از نظم دینیِ موجود که ناروا شمرده می‌شوند اطلاق می­گردد.  این تصحیح غالباً با تفسیر، تغییر یا منتفی‌کردنِ بعضی آداب، احکام یا اصولِ دوره قبل صورت

عصمت انبیاء یکی از مباحث کلامی تفسیری است. اینکه پیامبر اسلام (ص) مصون و معصوم از گناه است مورد اتفاق و پذیرش همه مسلمانان است. با این حال برخی آیات همچون آیه 55 سوره غافر که در آن سخن از گناه پیامبر (ص) و استغفار برای آن مطرح کرده است، با این اندیشه در تعارض باشد. «فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ» دیدگاه مفسران در باره استغفار پیامبر (ص) و مسئله عصمت مترجمان در

پیشرفت و شکوفایی جامعه انسانی یکی از موضوعاتی است که بسیاری از اندیشمندان را به خود مشغول ساخته است. اینکه یک جامعه در چه حالتی رشد می کند؟ اینکه یک جامعه چگونه شکوفا می‌شود؟ آشکاراست که پاسخ به این پرسش، علل انحطاط جامعه را نیز روشن می‌سازد؟ یعنی اگر جامعه‌ای به شکوفایی و رشد نرسد، دچار رکود یا انحطاط خواهد شد. از نگاه قرآن کریم تغییر جامعه به عنوان امری غیبی در نظر گرفته نمی‌شود. یعنی چنین نیست که یک

حجاب از جمله دستورات و الزامات شرعی است که در دین اسلام در آیات متعددی بدان توجه داده شده است. از جمله آیات، آیه 31 سوره نور است: « وَقُل لِّلۡمُؤۡمِنَٰتِ يَغۡضُضۡنَ مِنۡ أَبۡصَٰرِهِنَّ وَيَحۡفَظۡنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبۡدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَلۡيَضۡرِبۡنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبۡدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوۡ ءَابَآئِهِنَّ أَوۡ ءَابَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوۡ أَبۡنَآئِهِنَّ أَوۡ أَبۡنَآءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوۡ إِخۡوَٰنِهِنَّ أَوۡ بَنِيٓ إِخۡوَٰنِهِنَّ أَوۡ بَنِيٓ أَخَوَٰتِهِنَّ أَوۡ نِسَآئِهِنَّ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُنَّ أَوِ ٱلتَّـٰبِعِينَ غَيۡرِ أُوْلِي ٱلۡإِرۡبَةِ مِنَ

شرور و بلایای طبیعی همچون زلزله، سیل، ویروس‌هایی مثل کرونا و… این سوال برای بسیاری از افراد ایجاد کرده‌اند که آیا این پدیده‌ها نتیجه شرور اخلاقی (اعمال ناشایست انسان‌ها) است یا شری طبیعی است؟ این پرسش‌ ناشی از آن است که آیا رفتار بشر مثل گناهان او در بروز اتفاقاتی مثل کرونا مؤثر است یا نه؟ گناه و ناسازگاری با نظام خلقت گناه به معنای عمل ممنوع شده است که توسط انسان انجام می‌شود. در واقع انسان به سبب اختیاری

گناه نخستین و فداشدن حضرت عیسی (ع) از پرسش‌هایی است که ذهن بسیاری را به خود مشغول ساخته است بلکه تا حدودی در نگاه برخی از عموم مردم نیز به عنوان یک اصل پذیرفته شده است. اسلام این انگاره را نمی‌پذیرد باید دانست اساس این مطلب از مسیحیت است و اسلام این انگاره را نمی‌پذیرد. توضیح آنکه: در اعتقادات مسیحیت عیسی(ع) خود را فدای مردم کرد و ازاین‌رو، «فادی» نامیده شد. به زعم مسیحیان آدم(ع) با خوردن از شجرۀ نهی‌شده

فتح ایران توسط مسلمانان تأثیر جدی بر جایگاه و موقعیت ایران داشته است. بدین جهت، این واقعه بزرگ ذهن بسیاری از متفکران و اندیشمندان را به خود مشغول ساخته است. از جمله پرسش‌هایی که نسبت به این مسئله «فتح ایران و اسلام ایرانیان» مطرح می‌شود، چرایی شکست ایرانیان از مسلمانان و چگونگی رفتار مسلمانان با ایرانیان بوده است؟ اینکه آیا علت شکست ایرانیان، خشونت اعراب مسلمان بوده است و در پی آن ایرانیان با اجبار و اکراه، اسلام را پذیرفتند؟

اصول صلح و همزیستی در اسلام یکی از مسائلی است که می‌تواند موضع دین اسلام نسبت به مسائل حقوق بشر را نمایان می‌سازد. خشونت از نگاه اسلام مبتنی‌بر چهار اصل است: کرامت انسانی، اشتراکات توحیدی، اخوت اسلامی و ضرورت دفاعی. این اصول به‌ترتیب در مواجهه با عموم انسان‌ها، در تعامل با صاحبان ادیان آسمانی، در مورد عموم مسلمانان جهان، و در برابر دشمنان و متجاوزان[1] به‌کار گرفته می‌شود. اصل اول: کرامت انسانی از نظر قرآن تمام انسان‌ها از کرامت انسانی

خشونت در اسلام و خشونت در غرب از جمله مسائلی است که نه تنها در ابعاد سیاسی و رسانه‌ای مطرح می‌شود بلکه از نظر علمی و تاریخی مورد بحث و مناقشه بسیاری است. اینکه آیا اسلام با خشونت موافق است یا نه؟ واقعیات تاریخی جهان اسلام چه می‌گوید؟ در غرب چه آمارهایی از خشونت وجود دارد؟ علت خشونت تمدن غرب چیست؟ هرچند خشونت در هیچ مکان و زمان و شرایطی مورد قبول نیست ولی آنچه در واقعیت‌های زندگی بشری وجود

آزادی عقیده و آزاد اندیشی همواره یکی از از دغدغه‌های بشریت بوده است. اگرچه کلیسای کاتولیک در قرون وسطا دادگاه‌های تفتیش عقاید را تشکیل و مبتنی بر آن مجازات‌ها و جنایت‌های هولناکی را ترتیب داد (دورانت ویل، تاریخ تمدن، ج 18، ص 349 و 351 و 360) که منجر به انزوای دین و گرایش شدید به مادیگری (مطهری، علل گرایش به مادیگری، ج1، ص 66 به بعد) شد، لکن در دین اسلام آزاد اندیشی به رسمیت شناخته شده است چراکه

حریم خصوصی از جمله از جمله مسائل مرتبط با حجاب است که در ذیل مسئله حجاب مطرح می‌شود، اینکه آیا حجاب مسئله‌ای شخصی و مربوط به حریم خصوصی است یا به حوزه عمومی ارتباط دارد؟ پاسخ به این پرسش آنجا اهمیت می‌یابد که اگر حجاب امری شخصی باشد، حاکمیت حق دخالت در این مسئله را نخواهد داشت ولی اگر مسئله‌ای عمومی باشد، می‌تواند در آن مداخله کند. حجاب و حریم خصوصی افرادی که حجاب را حریم خصوصی فرد قلمداد می‌کنند

مسئله نسبت جاودانگی عذاب با عدالت الهی از جمله مسائلی است که مورد توجه افراد مختلف به‌ویژه اندیشمندان بوده است؛ چراکه قرآن کریم از گناهانی یاد می‌کند که با راتکاب آن، تمام اعمال نیک انسان از بین رفته و باعث تباهی و کیفری بی‌پایان می‌شود. در طور تاریخ همواره افرادی با خستگاه‌های مختلف در این مسئله دچار تردید بوده‌اند؛ چراکه گاه آن را با عدالت خداوند منافی دانسته‌اند و گاهی آن را در تضاد با رحمتش پنداشته و گاهی نیز

هدایت از مفاهیم پرکاربرد در قرآن کریم است که امروزه در دانش‌های مختلفی مورد توجه است. در الهیات و کلام در امتداد جبر و اختیار بدان پرداخته می‌شود. در فلسفه دین در بررسی نظریاتی همچون پلورالیسم (کثرت‌گرایی دینی) به مسئله هدایت انسان نیز توجه می‌شود. در ادبیات قرآنی نیز این واژه بسیار کاربرد دارد. با این حال ضروری است توجه داشت که واژه هدایت به چه معنا است؟ آیا در همه موارد و استعمالات قرآنی به یک معنا و یک