عید فطر و  تعیین شروع ماه رمضان در جوامع اسلامی امری مهم و حساس به شمار می‌رود. این موضوع نه تنها از منظر مذهبی بلکه از منظر اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از پرسش‌های رایجی که هر سال در ابتدای ماه شوال مطرح می‌شود این است که چرا در کشورهایی مانند ایران، اعلام عید فطر با سایر کشورها همخوانی ندارد.  این موضوع در کنار دیگر پرسش‌هایی که پیرامون روزه و ماه رمضان وجود دارد (به

اصالت قرآن از جمله موضوعاتی است که در جهان امروز مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. اینکه آِیا کتابی آسمانی و مستقل است یا برگرفته از تورات و انجیل است؟ البته اینکه یک کتاب برگرفته از دیگر نوشته‌ها باشد، مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی با توجه به اینکه قرآن خود را معجزه می‌داند و مسلمانان به آسمانی بودن آن باور دارند، با خدشه در اصالت آن و اثبات اینکه قرآن از دیگر کتاب‌ها اقتباس شده است، می‌توان نسبت به

اخیراً برخی صاحبان قلم در فضای مجازی ادعایی مطرح کرده‌اند مبنی بر اینکه قرآن تنها سه روز روزه را واجب دانسته و افزون بر آن، ساخته و پرداخته روحانیون و فقهاست! این ادعا با استناد به آیات ۱۸۳ و ۱۸۴ سوره بقره مطرح میشود و تلاش دارد وجوب روزه در ماه رمضان را زیر سؤال ببرد. اما آیا این استدلال از پشتوانه علمی و تفسیری برخوردار است؟ برای پاسخ به این پرسش، لازم است با دقت به تحلیل آیات قرآن،

ایده «علوم انسانی اسلامی» یا به تعبیر دقیق‌تر «علم دینی» نه وابسته به موضع‌گیری فرد خاصی است و نه محدود به جایگاه یک شخص خاص. این مفهوم ریشه در ضرورت‌های تاریخی تمدنی و حتی عقلانی دارد. مهم‌تر از این، مانند بسیاری از دیگر حوزه‌های علمی و دیسیپلین‌های علمی، علم دینی با طیف وسیعی از دیدگاه‌ها و نظریات مواجه است. این موضوع تنها مختص جامعه ایرانی یا قلمرو جغرافیایی ایران نیست؛ بلکه مسئله‌ای است که در سطح جهانی، توسط متفکران مختلف

پلورالیسم یا کثرت‌گرایی دینی، به عنوان رویکردی که به پذیرش و تحمل تنوع عقاید و باورها تاکید دارد، در ظاهر، فضایی برای گفتگو و تعامل بیشتر میان افراد جامعه فراهم می‌کند. اما این پرسش مطرح است که آیا این رویکرد، در بلندمدت نیز چنین تاثیری دارد؟ آیا پلورالیسم واقعاً باب گفتگو را باز می‌کند یا در نهایت به انسداد آن منجر می‌شود؟ چیستی پلورالیسم پلورالیسم، یا کثرت‌گرایی دینی، به عنوان یکی از مفاهیم بنیادین در فلسفه دین و مطالعات اجتماعی،

حکمت 40 نهج البلاغه یکی از آموزه‌های ارزشمند امام علی (ع) است که به تفاوت بنیادین بین عاقل و احمق، به‌ویژه در زمینه گفتار و تصمیم‌گیری اشاره می‌کند. لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ، وَقَلْبُ الاَْحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ.  این آموزه نشان‌دهنده اهمیت تفکر در گفتار و تصمیم‌گیری‌های انسانی است و می‌تواند راهنمایی برای بهبود رفتارهای فردی و اجتماعی باشد. با تأمل در این آموزه، می‌توان به نقش کلیدی تفکر در گفتار پی برد و از پیامدهای منفی سخنان نسنجیده جلوگیری کرد. تفاوت اساسی میان

«زمان» در نزد حکما و عرفای مسلمان، واجد ساحات مختلفی است. فی‌المثل سیدحیدر آملی، عارف سدۀ هشتم هجری، از سه زمان کثیف، لیطف و الطف یاد می‌کند. با حذف ساحات مابعدالطبیعی از زمان و انحصار زمان به قلمروِ سوژۀ انسانی، زمان منحصر به مقوله‌ای کمّی و قابل محاسبه و کنترل برای انسان شد. زمان، شرط پدیدارهای سوژۀ کانتی است. در اینجا دیگر نه خبری از زمان لطیف و الطف است و نه وجود، مقدم بر زمان معنایی دارد، بلکه زمان،

طبیعت‌گرایی، به‌عنوان یکی از جریان‌های فکری تأثیرگذار، دیدگاهی است که جهان را به طبیعت و قوانین آن محدود می‌کند و ماوراءالطبیعه را کنار می‌گذارد. بررسی مفهومی این نگرش از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا طبیعت‌گرایی نه‌تنها پایه برخی از علوم و فلسفه‌های مدرن است، بلکه در حوزه‌هایی مانند اخلاق، معنا، و انسان‌شناسی نیز تأثیر گذاشته است. نقدهای وارد بر طبیعت‌گرایی، پرسش‌های مهمی را درباره محدودیت‌های آن مطرح می‌کنند: آیا طبیعت‌گرایی می‌تواند پاسخگوی همه ابعاد وجودی انسان باشد؟ آیا ارزش‌ها و

مسلمان شدن ایرانیان فتح ایران و مسائل پیرامون آن همواره از جمله اموری است که ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است. به همین دلیل، مسائل مختلفی پیرامون آن مطرح می‌گردد که هر یک را میتوان به صورت مستقل بررسی و مطالعه کرد. از جمله مسائل پیرامون فتح ایران، آن است که آیا ایرانیان به صورت اجباری مسلمان شدند؟! به عبارت دیگر وقتی ایران توسط مسلمانان فتح شد، زور و شمشیر باعث مسلمان شدن ایرانیان شد یا اینکه مردم ایران

موفقیت کسب و کار با اخلاق اسلامی کسب و کار در جهان امروز، صرفاً یک فعالیت اقتصادی نیست بلکه یک نیروی محرک اصلی برای رشد، توسعه و پیشرفت جوامع محسوب می‌شود. شاید به همین دلیل باشد که امروزه کسب و کار تنها یک مسئله اقتصادی نیست بلکه با سیاست، فرهنگ و … نیز مرتبط است. بر این اساس، کم نیستند افرادی که موفقیت در کسب و کار برایشان به یک مسئله مهم تبدیل شده است. یکی از مهم‌ترین عوامل برای

معنای زندگی و ایمان دینی معنای زندگی، از بنیادی‌ترین مسائلی است که انسان از آغاز تاریخ به آن فکر می‌کرده است. اینکه چرا اینجا هستیم و به کجا می‌رویم؟ آخرش که چه؟ بعدش چه می‌شود؟ آخرش چه شکلی است؟ این سوالات زندگی را برای آدمی معنا می‌کنند و به زندگی او معنابخشی می‌کنند. در واقع تمام این پرسش‌ها را می‌توان به صورت یک کلان‌مسئله مطرح کرد که چه چیزی به زندگی ما معنا می‌دهد؟ پاسخ به این پرسش‌ها، برای بسیاری

فتح ایران و دیگر فتوحات اسلامی همواره مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و نیز عموم جامعه بوده است. پیش از هر چیز در بررسی مبنای فکری و عملی فتوحات اسلامی، باید به سیره پیامبر(ص) در فتح مکه پرداخت تا از رهگذر بررسی یک نمونه عینی در تاریخ اسلام، به نگاه واقع بینانه تری نسبت به مسئله فتوحات دست یابیم. مکه پس از بیست سال مقاومت در برابر اسلام با درایت نبی اکرم(ص) تحت نفوذ حاکمیت اسلام درآمد؛ آن هم با

مذهب و دین و دینداری از جمله مسائل بنیادین در جوامع مختلف است. حس عمومی[1]، عمدتاً افراد را به افراد دیندار و افراد بی‌دین تقسیم‌بندی می‌کند. این تقسیم‌بندی مربوط به استعمال عامیانه است که فایده عملی دارد. جامعه‌شناسی دین در ایران نیز بر اساس این تقسیم‌بندی مباحث خود را سازمان‌دهی کرده است. مبتنی بر این تقسیم‌بندی، مدرنیته و علم سکولار غربی در فضایی خارج از دین شکل گرفته‌اند و متدینان به دین اسلام، درون دین قرار دارند. با این حال،

بوعلی حسین بن عبدالله بن سینا (۳۷۰-۴۲۸ق)، مشهور به ابن سینا، فیلسوف مشهور مسلمان و پزشک نامدار ایرانی است. او در عرصه‌های مختلف علمی صاحب ایده و فکر بوده است. وی هم در زمانه خود تأثیرات بسزایی داشت و هم بر پسینیان اثرگذار بوده است. اندیشه فلسفی ابن‌سینا، تأثیرات مهمی بر تفکر فلسفی اسلامی و فلسفه اروپایی داشته است. وی در غرب به نام اویسنا (Avisina) و به لقب امیر پزشکان شناخته شده است. مهمترین آثار وی در حوزه‌های فلسفه