آزادی عقیده در نامه حضرت سلیمان

[1]‏‏. نمل 23 و 24: «به‌راستى من زنى را یافتم كه بر آنان حكومت مى‏كند و از هرچیز [از وسایل و لوازم حكومت و قدرت‏] به او داده‏اند و تختى بزرگ دارد. او و قومش را یافتم كه به‌جاى خدا براى خورشید سجده مى‏كنند و شیطان اعمال [زشتشان‏] را براى آنان آراسته و درنتیجه، آنان را از راه [حق‏] بازداشته است، به این سبب هدایت نمى‏یابند».

[2]‏‏. نمل، 28: «این نامۀ مرا ببر و به‌سوى آنان بیفكن، سپس به‌دور از دیدگان آنان خود را كنارى بگیر و بنگر چه پاسخى‏مى‏دهند؟».

[3]‏‏. نمل، 30 و 31: «یقیناً این نامه از سوى سلیمان است و سرآغازش به نام خداى رحمان و رحیم است، و [مضمونش این است كه‏] بر من برترى مجویید و همه با حالت تسلیم نزد من آیید».

[4]‏‏. نک: ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج15، ص453.

[5]‏‏. سید محمدحسین طباطبایی، المیزان، ج15، ص359.

[6]‏‏. نمل، 32-35: «گفت: اى سران و اشراف، در كارم نظر دهید. تا شما نزد من حضور داشتید من [بدون شما] فیصله‌دهندۀ كارى نبوده‏ام. گفتند: ما داراى قدرت و وسایل رزمى سختى هستیم، پس بنگر چه فرمان مى‏دهى؟ گفت: همانا پادشاهان هنگامى كه [با ابزار، ادوات جنگى و سپاهى رزمى‏] وارد شهرى مى‏شوند آن را تباه مى‏كنند و عزیزان اهلش را به ذلت و خوارى مى‏نشانند و [آنان‏] همواره چنین مى‏كنند. من برای آنان هدیه‏اى [قابل‌توجه‏] مى‏فرستم، پس با تأمل مى‏نگرم كه فرستادگان با چه پاسخى برمى‏گردند؟».

[7]‏‏. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج15، ص455.

[8]‏‏. نمل، 36 و 37: «چون [فرستادۀ ملكۀ سبا] نزد سلیمان آمد [سلیمان‏] گفت: آیا مرا با مالى [اندک و ناچیز] یارى مى‏دهید؟ آنچه خدا [از نبوت و حكومت و ثروت‏] به من عطا كرده بهتر است از آنچه به شما داده. [هدیۀ شما براى من شادى‌آور نیست‏]، این شمایید كه با هدیۀ خود شادمانى مى‏كنید، به‌سوى آنان بازگرد كه ما حتماً با سپاهیانى به‌سوى آنان خواهیم آمد كه قدرت رویارویى با آن را ندارند و آنان را در حالى كه [در آن منطقه‏] حقیر و بى‏ارزش شده‏اند با خوارى و ذلت از آنجا بیرون مى‏كنیم».

[9]‏‏. نمل، 38 و 40-43: «[سلیمان‏] گفت: اى سران و اشراف، كدام‌یک از شما تخت او را پیش از آنكه همگى تسلیم‌وار نزد من آیند برایم مى‏آورد؟…آن كه دانشى از كتاب [لوح محفوظ] داشت گفت: من آن را پیش از آنكه پلک دیده‏ات به هم خورد نزدت مى‏آورم. [و آن را در همان لحظه آورد]. چون سلیمان تخت را نزد خود دید گفت: این از فضل و احسان پروردگارم است تا مرا بیازماید كه آیا سپاسگزارم یا ناسپاس؟ و هركه سپاسگزارى كند به سود خود سپاسگزارى كند و هركس ناسپاسى ورزد [زیانى به خدا نرساند]، زیرا پروردگارم بى‏نیاز و كریم است. گفت: تختش را [با تغییر در زینت‏] برایش ناشناس كنید تا ببینیم آیا [به شناخت آن‏] راه مى‏یابد یا از كسانى است كه راه نمى‏یابند؟ چون [ملكۀ سبا] آمد گفتند: آیا تخت تو این‏گونه است؟ گفت: گویا این همان است! و ما را پیش از این [به حقانیت و قدرت سلیمان‏] آگاهانیدند و [همان زمان‏] تسلیم شدیم. چیزى كه [ملكۀ سبا] به‌جاى خدا مى‏پرستید او را [از تسلیم در برابر حق‏] بازداشته بود، زیرا او از گروه كافران بود [و در میانشان رشد كرده و به روش آنان خو گرفته بود]».

[10]‏‏. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج15، ص483.

[11]‏‏. نمل، 44: «[ملكۀ سبا] گفت: پروردگارا، قطعاً من به خود ستم كردم، اینک همراه سلیمان تسلیم [فرمان‏ها و احكام‏] خدا، پروردگار جهانیان، شدم».

[1]‏‏. نمل 23 و 24: «به‌راستى من زنى را یافتم كه بر آنان حكومت مى‏كند و از هرچیز [از وسایل و لوازم حكومت و قدرت‏] به او داده‏اند و تختى بزرگ دارد. او و قومش را یافتم كه به‌جاى خدا براى خورشید سجده مى‏كنند و شیطان اعمال [زشتشان‏] را براى آنان آراسته و درنتیجه، آنان را از راه [حق‏] بازداشته است، به این سبب هدایت نمى‏یابند».

[2]‏‏. نمل، 28: «این نامۀ مرا ببر و به‌سوى آنان بیفكن، سپس به‌دور از دیدگان آنان خود را كنارى بگیر و بنگر چه پاسخى‏مى‏دهند؟».

[3]‏‏. نمل، 30 و 31: «یقیناً این نامه از سوى سلیمان است و سرآغازش به نام خداى رحمان و رحیم است، و [مضمونش این است كه‏] بر من برترى مجویید و همه با حالت تسلیم نزد من آیید».

[4]‏‏. نک: ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج15، ص453.

[5]‏‏. سید محمدحسین طباطبایی، المیزان، ج15، ص359.

[6]‏‏. نمل، 32-35: «گفت: اى سران و اشراف، در كارم نظر دهید. تا شما نزد من حضور داشتید من [بدون شما] فیصله‌دهندۀ كارى نبوده‏ام. گفتند: ما داراى قدرت و وسایل رزمى سختى هستیم، پس بنگر چه فرمان مى‏دهى؟ گفت: همانا پادشاهان هنگامى كه [با ابزار، ادوات جنگى و سپاهى رزمى‏] وارد شهرى مى‏شوند آن را تباه مى‏كنند و عزیزان اهلش را به ذلت و خوارى مى‏نشانند و [آنان‏] همواره چنین مى‏كنند. من برای آنان هدیه‏اى [قابل‌توجه‏] مى‏فرستم، پس با تأمل مى‏نگرم كه فرستادگان با چه پاسخى برمى‏گردند؟».

[7]‏‏. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج15، ص455.

[8]‏‏. نمل، 36 و 37: «چون [فرستادۀ ملكۀ سبا] نزد سلیمان آمد [سلیمان‏] گفت: آیا مرا با مالى [اندک و ناچیز] یارى مى‏دهید؟ آنچه خدا [از نبوت و حكومت و ثروت‏] به من عطا كرده بهتر است از آنچه به شما داده. [هدیۀ شما براى من شادى‌آور نیست‏]، این شمایید كه با هدیۀ خود شادمانى مى‏كنید، به‌سوى آنان بازگرد كه ما حتماً با سپاهیانى به‌سوى آنان خواهیم آمد كه قدرت رویارویى با آن را ندارند و آنان را در حالى كه [در آن منطقه‏] حقیر و بى‏ارزش شده‏اند با خوارى و ذلت از آنجا بیرون مى‏كنیم».

[9]‏‏. نمل، 38 و 40-43: «[سلیمان‏] گفت: اى سران و اشراف، كدام‌یک از شما تخت او را پیش از آنكه همگى تسلیم‌وار نزد من آیند برایم مى‏آورد؟…آن كه دانشى از كتاب [لوح محفوظ] داشت گفت: من آن را پیش از آنكه پلک دیده‏ات به هم خورد نزدت مى‏آورم. [و آن را در همان لحظه آورد]. چون سلیمان تخت را نزد خود دید گفت: این از فضل و احسان پروردگارم است تا مرا بیازماید كه آیا سپاسگزارم یا ناسپاس؟ و هركه سپاسگزارى كند به سود خود سپاسگزارى كند و هركس ناسپاسى ورزد [زیانى به خدا نرساند]، زیرا پروردگارم بى‏نیاز و كریم است. گفت: تختش را [با تغییر در زینت‏] برایش ناشناس كنید تا ببینیم آیا [به شناخت آن‏] راه مى‏یابد یا از كسانى است كه راه نمى‏یابند؟ چون [ملكۀ سبا] آمد گفتند: آیا تخت تو این‏گونه است؟ گفت: گویا این همان است! و ما را پیش از این [به حقانیت و قدرت سلیمان‏] آگاهانیدند و [همان زمان‏] تسلیم شدیم. چیزى كه [ملكۀ سبا] به‌جاى خدا مى‏پرستید او را [از تسلیم در برابر حق‏] بازداشته بود، زیرا او از گروه كافران بود [و در میانشان رشد كرده و به روش آنان خو گرفته بود]».

[10]‏‏. ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج15، ص483.

[11]‏‏. نمل، 44: «[ملكۀ سبا] گفت: پروردگارا، قطعاً من به خود ستم كردم، اینک همراه سلیمان تسلیم [فرمان‏ها و احكام‏] خدا، پروردگار جهانیان، شدم».