طبیعت گرایی هستی شناختی [1] ، به عنوان یکی از شاخه‌های طبیعت گرایی به معنای باوری است که تمام هستی را منحصر در طبیعت می‌داند. این باور امروزه بسیار مورد توجه آتئیست‌ها قرار می‌گیرد چراکه مهم‌ترین راهکار برای نفی وجود خدا و عالم متافیزیک است. این باور در حقیقت از سنخ گزاره‌های هستی‌شناسی است. بدین …
ایده «علوم انسانی اسلامی» یا به تعبیر دقیق‌تر «علم دینی» نه وابسته به موضع‌گیری فرد خاصی است و نه محدود به جایگاه یک شخص خاص. این مفهوم ریشه در ضرورت‌های تاریخی تمدنی و حتی عقلانی دارد. مهم‌تر از این، مانند بسیاری از دیگر حوزه‌های علمی و دیسیپلین‌های علمی، علم دینی با طیف وسیعی از دیدگاه‌ها …
علم دینی؛ از تئوری تا تئوریسن! نقدی بر مصاحبه دکتر رضا غلامی ادامه »
پلورالیسم یا کثرت‌گرایی دینی، به عنوان رویکردی که به پذیرش و تحمل تنوع عقاید و باورها تاکید دارد، در ظاهر، فضایی برای گفتگو و تعامل بیشتر میان افراد جامعه فراهم می‌کند. اما این پرسش مطرح است که آیا این رویکرد، در بلندمدت نیز چنین تاثیری دارد؟ آیا پلورالیسم واقعاً باب گفتگو را باز می‌کند یا …
طبیعت‌گرایی، به‌عنوان یکی از جریان‌های فکری تأثیرگذار، دیدگاهی است که جهان را به طبیعت و قوانین آن محدود می‌کند و ماوراءالطبیعه را کنار می‌گذارد. بررسی مفهومی این نگرش از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا طبیعت‌گرایی نه‌تنها پایه برخی از علوم و فلسفه‌های مدرن است، بلکه در حوزه‌هایی مانند اخلاق، معنا، و انسان‌شناسی نیز تأثیر گذاشته …
بوعلی حسین بن عبدالله بن سینا (۳۷۰-۴۲۸ق)، مشهور به ابن سینا، فیلسوف مشهور مسلمان و پزشک نامدار ایرانی است. او در عرصه‌های مختلف علمی صاحب ایده و فکر بوده است. وی هم در زمانه خود تأثیرات بسزایی داشت و هم بر پسینیان اثرگذار بوده است. اندیشه فلسفی ابن‌سینا، تأثیرات مهمی بر تفکر فلسفی اسلامی و …
عقلانیت به عنوان بنیان سکولاریسم معرفی می‌شود. با این حال باید دانست عقلانیت در ذات خود مستلزم انکار دین و آگاهی دینی نیست بلکه عقل با اثبات حقایق و معارف فراعقلی، در دامنۀ معرفت دینی قرار گرفته و حریم سنت‌های الهی را پاس می‌دارد. نتیجه این مهم ارج نهادن به مفاهیم و ارزش‌های دینی است. عقل …
در عقلانیت دینی و مسائل مربوط به آن، مسئله اصلی آن است که آیا گزاره‌های دینی عقلانی هستند؟ آیا با تحلیل منطقی می‌توان درستی آن‌ها را تأیید کرد؟ لکن قبل از آن ضروری است تا مشخص شود که معنا و شاخصه عقلانیت دینی چیست؟ در چه حالتی می‌توان گفت یک دین و گزاره‌های آن عقلانی …
عقلانیت دینی ایده‌ای در برابر عقلانیت مدرن (عقلانیت سکولار) است. عقلانیت دینی، همسو با وحی و آسمان است ولی عقلانیت مدرن خودبنیاد است و رابطه‌ی چندان خوشایندی با دین، وحی و آسمان ندارد. طبیعی است که این دو قرائت از عقلانیت با یکدیگر چالش داشته باشند. سکولاریسم محصول عقلانیت خودبنیاد مدرن است. هنگامی که دنیای …
اصطلاح پلورالیسم از واژه لاتین Ploralis به معنای گرایش به کثرت گرفته شده و به عناوینی چون اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اخلاقی، معرفتی و از جمله دینی اضافه می‌شود. هیک و پلورالیسم دینی پلورالیسم دینی را معمولا با نام جان هیک می‌شناسند. (برای مطالعه بیشتر نسبت به تفاوت پلورالیسمِ جان هیک با دیگر اندیشمندان و نیز نسبت …
تاریخی نگری به دین از جمله نگره‌های فلسفی است که در تمدن غرب مطرح شده است. اوج تاریخی نگری به دین در نظرات هایدگر، گادامر و مارگولیس به ظهور رسیده است. عموم این نظرات ناشی از مبانی انسان‌شناختی و به طور خاص نظریه «تاریخ‌مندی انسان» است. اینکه هر انسانی موجودی محدود با پیشینه‌ای منحصر به …
