تمثیلات نام کتاب گران‌سنگی از نشر معارف است که سخنان و اندیشه‌های آیت الله محی‌الدین حائری شیرازی را منعکس کرده است.
همانطور که از نام این کتاب پیداست، رویکرد این کتاب استفاده از مثال و تشبیه است.
در حقیقت مثال زدن و تشبیه یک مطلب به چیزی دیگر، مهم‌ترین ابزار برای ساده‌سازی و روان‌سازی مطالب تخصصی و علمی است.
این کتاب نیز با استفاده از این ابزار بسیاری از تعالیم تخصصی و معارف عمیق دینی را به زبانی روان و شیوا برای مخاطب خود ساده سازی است تا جایی که برخی مخاطبین در تمجید از شیرینی و گوارایی عبارات این کتاب چنین گفته‌اند:
«هرشب یه قسمت از این کتاب رو خوندن که نه؛ می نوشم؛ از بس که گواراست این کتاب» (مشاهده نظر)
کاربرد تمثیل
تمثیل در حقیقت بهینه‌ساز مطالب عمیق است؛ زیرا عموم مردم امکان تخصص در همه مسائل علمی، دینی، تاریخی، سیاسی و مانند آن را ندارند.
از اینرو بسیاری از مطالب تخصصی به‌ویژه مطالب عمیق دینی را بایستی در قالبی روان و ساده فراگیرند تا استفاده بهینه و حداکثری از آن مطالب داشته باشند. تمثیل (استفاده از مثال و تشبیه) دقیقا همین کار را می‌کند.
بخش‌های کتاب تمثیلات
از ویژگی‌های مثبت این کتاب در کنار استفاده از تمثیل، حجم اندک هر جلد از آن است. در واقع تعداد اندک صفحات آن، هم حمل و نقل کتاب را آسان می‌کند و هم از خستگی خواننده جلوگیری می‌کند. نویسنده برای این مهم، مباحث مختلف را در بخش‌های گوناگونی به چاپ رسانده است
- بخشی از این کتاب مربوط به مسائل علمی و اعتقادی است؛ مسائلی که مربوط به باورهای بنیادین اسلامی و مطالب مربوط به آن است.
- بخشی دیگر از کتاب تمثیلات مربوط به امورات اخلاقی و تربیتی است تا انسان با ارزش‌های اخلاقی و تربیت اسلامی آشنا گردد
- جلد دیگر این کتاب نیز مربوط به مباحث اجتماعی و سیاسی است تا قدرت تحلیل سیاسی شما را بیشتر کند و همچنین بیش از گذشته با اجتماع خود آشنا شوید.
بخشی از عبارات کتاب
در ادامه با بخشی از عبارات نویسنده در کتاب تمثیلات آشنا می‌شوید:
تک‌تیرانداز
آن‌که دیر نظر می‌دهد، نظرش گران‌قیمت است، و آن‌که بسیار نظر می‌دهد، خیلی از نظرهایش بی‌تأمل است. آن‌که دیر قضاوت می‌کند، خوب قضاوت می‌کند. در جبهه تک‌تیراندازها بهتر از کسانی که سلاحشان را روی رگبار می‌گذارند، به هدف می‌زنند. یکی می‌زند، اما درست به هدف می‌خورد.
آن دیگری دوتا خشاب خالی می‌کند، ولی می‌بینی که کاری نکرده و به هدف نزده است. آن‌که تک‌تیرانداز است دقت می‌کند و یک تیر خرج دشمن می‌کند و آن را هم درست به مغزش می‌زند.
در موقع تصمیم‌گیری، روی حالت «تک‌تیر» باشید و وقتتان را بیشتر بر «نشانه‌روی» صرف کنید؛ دستتان زود روی ماشه نرود. وقتی‌که می‌خواهید دست روی ماشه ببرید، می‌گویند نفَستان را حبس کنید. چرا نفَس را حبس می‌کنید؟ چون با تنفس دست حرکت می‌کند و تیر خطا می‌رود.
همین مسئله را در وقت تکلم انجام دهید. به‌جای نفَس، نفْس را حبس کن و بعد قضاوت کن. در تیراندازی نفَس را حبس کنید و در قضاوت کردن نفْس را.
دوغ و کره
برنامه ویژه شیطان برای ممانعت از سحرخیزی: روستایی‌ها دوغ را در مشک می‌زنند تا کره‌اش رو بیاید و آن را بگیرند و دوغ‌ها را بگذارند. بین‌الطلوعین در میان همه اوقات شبانه‌روز ما، حکایت همان کره را دارد، و باقی آن دوغ است. شیطان همیشه کره‌ها را می‌گیرد.
ندیده‌ای که خواب آن‌وقت شیرین‌ترینِ خواب‌هاست؟! انسان می‌تواند شب ساعت یک‌ونیم، بلکه دیرتر بخوابد؛ اما نمی‌تواند یک ساعت و نیم زودتر برخیزد. یک ساعت و نیم دیرتر خوابیدن هنر نیست؛ یک ساعت و نیم زودتر بیدار شدن هنر است.
تلاش و پیشرفت
رکاب زنی: برای اینکه از دوچرخه نیفتی، باید رکاب بزنی. اگر رکاب بزنی نمی‌افتی؛ اما اگر پایت را از روی رکاب برداری یا پا نزنی، سقوط می‌کنی. این عالم نیز همین‌طور است. آنها که می‌خواهند سقوط نکنند، باید پا بزنند، کار کنند و همهٔ سعی و تلاششان را برای پیشرفت به‌کار گیرند.
نسخه چاپی کتاب را می‌توانید از اینجا تهیه کنید.
