فتح ایران و دیگر فتوحات اسلامی همواره مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و نیز عموم جامعه بوده است. پیش از هر چیز در بررسی مبنای فکری و عملی فتوحات اسلامی، باید به سیره پیامبر(ص) در فتح مکه پرداخت تا از رهگذر بررسی یک نمونه عینی در تاریخ اسلام، به نگاه واقع بینانه تری نسبت به مسئله فتوحات دست یابیم. مکه پس از بیست سال مقاومت در برابر اسلام با درایت نبی اکرم(ص) تحت نفوذ حاکمیت اسلام درآمد؛ آن هم با

مذهب و دین و دینداری از جمله مسائل بنیادین در جوامع مختلف است. حس عمومی[1]، عمدتاً افراد را به افراد دیندار و افراد بی‌دین تقسیم‌بندی می‌کند. این تقسیم‌بندی مربوط به استعمال عامیانه است که فایده عملی دارد. جامعه‌شناسی دین در ایران نیز بر اساس این تقسیم‌بندی مباحث خود را سازمان‌دهی کرده است. مبتنی بر این تقسیم‌بندی، مدرنیته و علم سکولار غربی در فضایی خارج از دین شکل گرفته‌اند و متدینان به دین اسلام، درون دین قرار دارند. با این حال،

بوعلی حسین بن عبدالله بن سینا (۳۷۰-۴۲۸ق)، مشهور به ابن سینا، فیلسوف مشهور مسلمان و پزشک نامدار ایرانی است. او در عرصه‌های مختلف علمی صاحب ایده و فکر بوده است. وی هم در زمانه خود تأثیرات بسزایی داشت و هم بر پسینیان اثرگذار بوده است. اندیشه فلسفی ابن‌سینا، تأثیرات مهمی بر تفکر فلسفی اسلامی و فلسفه اروپایی داشته است. وی در غرب به نام اویسنا (Avisina) و به لقب امیر پزشکان شناخته شده است. مهمترین آثار وی در حوزه‌های فلسفه

جهاد از جمله بایسته‌ها و آموزه‌های اسلامی است که جنبه‌های سخت و دشواری را با خود به همراه دارد.[1] همین امر موجب شده تا مسئله جنگ در ادیان به یک چالش الهیاتی، اجتماعی و سیاسی تبدیل شود. اینکه ادیان و به طور خاص، اسلام چه نگاهی به جنگ دارد و چرا چنین نگاهی دارد؟ گونه شناسی جنگ جنگ اقسام گوناگونی دارد، پیش از آنکه بخواهیم نگاه اسلام به جنگ را بررسی کنیم، ضروری است تا به گونه‌های جنگ توجه کنیم

محسن حسام مظاهری از جمله افرادی است که در مطالعات خود مسیر جامعه‌شناسی دین را در پیش گرفته است. جامعه شناسی دین، دین را به عنوان یک پدیده منقطع از مبانی و مبادی الهیاتی آن مطالعه می‌کند ولی جامعه شناسی دینی، جامعه را بر اساس مبانی دینی مطالعه می‌کند. از اینرو جامعه‌ شناسی دین و جامعه شناسی دینی، دو رویکرد متفاوت از همدیگر می‌باشند. امتداد جامعه شناسی دین آن است که تغییرات غیردینی و ضددینی را نیز به عنوان یک

جنگ مذهبی، همواره در زمره مهم‌ترین رخدادهای تاریخ بشر بوده است. رخدادی که گاه منجر به تغییرات مثبت و گاه منجر به تغییرات منفی در زندگی جمعی و فردی آدمیان شده است. افزون بر این فتوحات، لشگرکشی و کشورگشایی سنت معمول حاکمان بوده است. شاید بتوان گفت هنوز هم این سنت وجود دارد؛ اگرچه به شیوه‌هایی نوین‌تر. نگاهی کوتاه به رخدادهای دو قرن اخیر این ادعا را تأیید می‌کند. با این حال این مسئله هنگامی که رنگ و بوی دینی

عقلانیت به عنوان بنیان سکولاریسم معرفی می‌شود. با این حال باید دانست عقلانیت در ذات خود مستلزم انکار دین و آگاهی دینی نیست بلکه عقل با اثبات حقایق و معارف فراعقلی، در دامنۀ معرفت دینی قرار گرفته و حریم سنت‌های الهی را پاس می‌دارد. نتیجه این مهم ارج نهادن به مفاهیم و ارزش‌های دینی است. عقل در دوره مدرن در دوره مدرن ولی عقلانیت مسیر دیگری را پیمود و رابطه خود را با دین و معارف فراعقلی قطع کرد.  اگر عقلانیت

در عقلانیت دینی و مسائل مربوط به آن، مسئله اصلی آن است که آیا گزاره‌های دینی عقلانی هستند؟ آیا با تحلیل منطقی می‌توان درستی آن‌ها را تأیید کرد؟ لکن قبل از آن ضروری است تا مشخص شود که معنا و شاخصه عقلانیت دینی چیست؟ در چه حالتی می‌توان گفت یک دین و گزاره‌های آن عقلانی می‌باشند و در چه حالت می‌توان آن را غیرعقلانی دانست؟ البته باید توجه داشت که با فرض عقلانی بودن دین نیز باید بررسی کرد که

قیام امام حسین بن علی (ع) در سال 68 در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی تأثیرات گسترده‌ای را بر جای نهاده است. از اینرو بخش مهمی از محققان همواره در تحقیقات خویش به مبانی، ابعاد، پیامدها و… این قیام توجه دارند. یکی از مسائل بنیادین پیرامون این قیام، نقش آن در حیات بشری و قابلیت امتداد آن است. اینکه آیا قیام امام حسین (ع) می‌تواند نسخه‌ای برای امروز بشریت باشد؟ به تعبیر دیگر، با وجود خطرات جدی در مقابل این

عقلانیت دینی ایده‌ای در برابر عقلانیت مدرن (عقلانیت سکولار) است. عقلانیت دینی، همسو با وحی و آسمان است ولی عقلانیت مدرن خودبنیاد است و رابطه‌ی چندان خوشایندی با دین، وحی و آسمان ندارد. طبیعی است که این دو قرائت از عقلانیت با یکدیگر چالش داشته باشند. سکولاریسم محصول عقلانیت خودبنیاد مدرن است. هنگامی که دنیای مدرن (پساقرون وسطی) عقلانیت را از وحی جدا کرد، زندگی دنیوی بشر را نیز از حاکمیت دین خارج کرد. پیامد آن نیز در تمام علوم

فرانسوا ولتر (Voltaire) نویسنده فرانسوی کتاب‌هایی چون «کاندید» و «فلسفه تاریخ» است. ولتر به عنوان نماد مبارزه با ظلم شناخته می‌شود. او تأثیر شگرفی بر جنبش روشنگری در اروپا و مبانی نظری غرب مدرن (برای مطالعه بیشتر کلیک کنید) داشت. تمدن کنونی غرب تا حدودی مدیون اندیشه‌های اوست؛ اندیشه‌هایی که در تقابل دکارت بود. او به دفاع از علوم طبیعی می‌پرداخت و در عین حال از خردگرایی و تساهل و تسامح نیز دفاع می‌کرد. ولتر کیست؟ ولتر از شخصیت‌های فلسفی

انسان در قرآن یکی از مهم‌ترین مباحث زیربنایی به شمار می‌رود. در واقع انسان‌شناسی از بنیادی‌ترین مسائل  در هر تمدن است. شاید بتوان گفت، مبهم‌ترین و مجهول‌ترین مسئله برای بشر، خود اوست؛ از اینرو همواره این مسئله مورد توجه اندیشمندان و متفکران مختلف بوده است. در واقع انسان‌شناسی هم در جهان‌شناسی اثرگذار است و هم در نظام بایدها و نبایدهای اخلاقی، حقوقی، فرهنگی و… . بدین جهت است که بسیاری از ساختارهای اجتماعی نیز تحت تأثیر انسان‌شناسی شکل می‌گیرد. در

اعجاز علمی قرآن یکی از ادله اثبات حقانیت و صدق قرآن است. از اینرو اعجاز قرآن، یکی از بحث‌های مهم در الهیات اسلامی است. اگر این کتاب معجزه باشد، پس اسلام به عنوان دین الهی خواهد بود و الا اساس آن مورد تردید خواهد بود.  نسبت به اینکه قرآن از چه نظر و در چه عرصه‌هایی اعجاز دارد، سخن‌های مختلفی مطرح شده است. از جمله این عرصه‌ها، اعجاز محتوایی و علمی است به این معنا که قرآن در زمان نزول

اصطلاح پلورالیسم از واژه لاتین Ploralis  به معنای گرایش به کثرت گرفته شده و به عناوینی چون اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اخلاقی، معرفتی و از جمله دینی اضافه می‌شود. هیک و پلورالیسم دینی پلورالیسم دینی را معمولا با نام جان هیک می‌شناسند. (برای مطالعه بیشتر نسبت به تفاوت پلورالیسمِ جان هیک با دیگر اندیشمندان و نیز نسبت نظریه وی با نسبیت به اینجا مراجعه کنید) پلورالیسم دینیِ او چند مرحله را طی می‌کند. البته نسبت به تعداد این مراحل بین اندیشمندان اختلاف

تاریخی نگری به دین از جمله نگره‌های فلسفی است که در تمدن غرب مطرح شده است. اوج تاریخی نگری به دین در نظرات هایدگر، گادامر و مارگولیس به ظهور رسیده است. عموم این نظرات ناشی از مبانی انسان‌شناختی و به طور خاص نظریه «تاریخ‌مندی انسان» است. اینکه هر انسانی موجودی محدود با پیشینه‌ای منحصر به فرد و محصور به حیطهٔ زمان و مکان بوده و تمام این خصوصیات، ذاتی او محسوب می‌شوند. در واقع تاریخ‌مندی انسان برای او پیش‌ساختارهای فهم